Nederland heeft een van de beste pensioensystemen van de wereld. Toch gaat waarschijnlijk per 1 januari 2023 de nieuwe Wet toekomst pensioenen (Wtp) in.
Wat zijn de gevolgen voor jou als werkgever?

Waarom deze nieuwe wet?
Ongeveer 90% van de werknemers in Nederland bouwt pensioen op. Dit is veelal geregeld in een cao (ongeveer 80%). Werkgevers die niet onder een cao vallen hoeven geen pensioen toe te zeggen.

Vooral de pensioenregelingen die via een cao zijn geregeld staan zwaar onder druk. Dit komt vooral door:

1. dat we langer leven;
2. de zeer lage rentestand van de laatste jaren;
3. de aanname dat je praktisch je hele leven bij een werkgever blijft werken.

 
Met name de eerste 2 redenen in combinatie met strengere rekenregels zorgen ervoor dat het huidige stelsel niet meer houdbaar is.

Daarom is er na ruim 10 jaar discussie tussen werkgever- en werknemersorganisaties en de overheid eindelijk overeenstemming bereikt over een nieuw pensioenstelsel.
Eind maart 2022 is de Wtp aan de Tweede Kamer gepresenteerd. Het is de bedoeling dat in het najaar de Wtp wordt aangenomen door zowel de Tweede- als daarna de
Eerste Kamer. Als dat het geval is, gaat de Wtp waarschijnlijk per 1 januari 2023 in. Er wordt een overgangstermijn tot 1 januari 2027 voorgesteld.

De wijzigingen zijn zeer ingrijpend. Niet alleen voor de pensioenopbouw voor werknemers, maar ook voor werkgevers die nu al een pensioenregeling hebben voor de werknemers. Onderstaand een korte uiteenzetting voor alleen de werkgever. Later dit jaar volgt een blog over de wijzigingen voor de werknemers.

Wat gaat er in hoofdlijnen veranderen als je collectieve pensioenregeling nu een eind- of middelloonregeling is?
Kort gezegd komt het erop neer dat de gegarandeerde pensioenopbouw uiterlijk per januari 2027 moet zijn omgezet in een beschikbare premieregeling. Het gegarandeerde
pensioen komt dus te vervallen. Deze vorm van pensioentoezegging moet dus worden aangepast. Belangrijk om nu al over na te denken is de vraag wat je met nieuwe werknemers gaat doen na 1 januari 2023. Voeg je die nog toe aan de bestaande regeling of tuig je je per laatstgenoemde datum een nieuwe pensioenregeling op die al voldoet aan de Wtp?

Wat gaat er in hoofdlijnen veranderen als je collectieve pensioenregeling nu een beschikbare premieregeling is met een leeftijdsafhankelijke staffel?
Deze mag je voor de huidige groep werknemers handhaven. Ook na 1 januari 2027. Voor nieuwe werknemers mag dit niet meer na 1 januari 2027. Daarna moet je een nieuwe
regeling voor optuigen met een vast percentage. Dus niet meer leeftijdsafhankelijk. Belangrijke vraag is nu: per wanneer ga je dit doen? Nu, per de start van de nieuwe wetgeving of pas na 2027?

Je kan als werkgever ook de huidige regeling aanpassen aan de nieuwe Wtp. Dan krijgen alle werknemers, dus de huidige en de toekomstige, een gelijke toezegging. Maar je moet als werkgever dan wel de huidige werknemers gaan compenseren omdat de nieuwe pensioenregeling waarschijnlijk slechter wordt dan de bestaande regeling. Dus een achteruitgang in de arbeidsvoorwaarden. Zie hierover later meer.

Wat gaat er in hoofdlijnen veranderen voor het partnerpensioen (andere benaming: nabestaandenpensioen).
In de huidige wetgeving is de hoogte van het partnerpensioen (PP) onder andere gebaseerd op het aantal te bereiken dienstjaren van datum in dienst tot pensioendatum.
Dit wordt vaak verzekerd op risicobasis. Dit betekent dat zodra een werknemer uit dienst gaat, er geen premie meer wordt betaald en er dus ook geen dekking meer is voor het PP. Naarmate je ouder wordt en gaat switchen van werkgever wordt de hoogte van het te bereiken PP aanzienlijk lager. Dit komt omdat het aantal te bereiken dienstjaren steeds minder wordt. Om dit grote nadeel te voorkomen is besloten voor een andere rekenwijze. Het PP in de Wtp wordt gemaximeerd tot 50% van salaris. Een lager percentage mag ook. Het PP is dus niet meer afhankelijk van het aantal te bereiken dienstjaren van een werknemer. Een goede aanpassing voor de werknemers. Jij als werkgever gaat waarschijnlijk wel iets meer premie betalen.

Compensatie in pensioen- of salarissfeer
De nieuwe Wtp zorgt ervoor dat de huidige collectieve pensioenregeling waarschijnlijk moet worden aangepast. Als blijkt dat de nieuwe regeling slechter wordt voor de
werknemers, moet deze in principe worden gecompenseerd. Hetzij door een hoger salaris, hetzij door een hogere pensioenbijdrage. Dit laatste is onder andere niet aantrekkelijk omdat je dan ook de compensatie moet aanbieden aan nieuwe werknemers. Dit geldt niet voor compensatie in de salarissfeer.

Voor nieuwe werknemers kun je een aparte regeling optuigen. Dan heb je 2 pensioenregelingen die moeten worden geadministreerd. Je hebt dan niets met compensatie te maken. Er kan dan wel tussen werknemers verschil ontstaan in arbeidsvoorwaarden. Is dit wenselijk?

Tot slot
Met deze blog hebben we kort uiteengezet wat de veranderingen en consequenties zijn van de nieuwe Wtp. Wil je meer informatie en dan vooral toegespitst op jouw
pensioenregeling voor de werknemers? Neem dan contact met ons op.

Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding (WVPS)
In deze wet is geregeld dat het tijdens de huwelijkse periode opgebouwde ouderdomspensioen (OP) bij scheiding gelijk moet worden verdeeld. Ieder dus 50%. Dit geldt voor zowel werknemers in loondienst als voor een directeur-grootaandeelhouder (DGA) die pensioen in eigen beheer heeft opgebouwd. Het OP dat is opgebouwd vóór het huwelijk wordt niet meegenomen in de verdeling. Het huwelijksgoederenregime doet niet ter zake.

In de Pensioenwet is voor zowel de werknemer als de DGA geregeld dat het tot aan datum echtscheiding opgebouwde partnerpensioen (PP) toekomt aan de ex-partner. Dit wordt het bijzonder partnerpensioen genoemd.

Degene die het pensioen niet heeft opgebouwd, heeft dus recht op de helft van het OP en het bijzonder partnerpensioen (PP). De pensioenuitvoerder moet hierover worden geïnformeerd, administreert de verdeling en zorgt ervoor dat op pensioendatum ieder zijn/haar deel direct – dus van de pensioenuitvoerder – krijgt uitgekeerd. Overlijdt de ‘niet-deelnemer’ vóór pensioendatum, ontvangt de ‘deelnemer’ op pensioendatum het volledige OP.

De WVPS is niet van toepassing op samenwoners, maar geldt alleen voor gehuwden en geregistreerd partnerschap. De WVPS is regelend recht. Dit betekent dat je met elkaar tot andere afspraken kunt komen.

Conversie
Als alternatief voor het bovenstaande kan worden gekozen voor conversie. De waarde van 50% van het OP en die van het bijzonder PP worden samengevoegd tot een ‘eigen recht’ voor de ex-partner / ‘niet-deelnemer’. Komt die voor pensioendatum te overlijden, dan vloeit de genoemde waarde niet terug naar de andere ex-partner. Iets wat wel het geval is bij de WVPS.

Melding scheiding aan pensioenuitvoerder
De scheiding moet binnen 2 jaar worden gemeld bij de pensioenuitvoerder. Alleen dan zal de uitvoerder het pensioen op pensioendatum rechtstreeks aan de ex-partner uitkeren. Gebeurt dit niet binnen 2 jaar, dan moet de ex-partner op pensioendatum haar/zijn deel zelf bij de andere partner vorderen.

Gaan de regels binnenkort veranderen?
De WVPS bestaat sinds 1995 en is onlangs geëvalueerd. De kans bestaat dat ergens in 2019 een wetsvoorstel gaat komen om de WVPS aan te passen. De te verwachten wijzigingen zijn:

• conversie wordt de standaardmethode;
• scheidingen hoeven niet meer te worden gemeld bij de pensioenuitvoerder, tenzij er afwijkende afspraken zijn gemaakt en;
• de hoogte van het bijzonder partnerpensioen wordt verlaagd/verkort tot alleen de huwelijkse periode. Dus net als bij de verdeling van het ouderdomspensioen.

Zolang de wet nog niet is gewijzigd, gelden uiteraard de huidige regels.

Tot slot
Los van het emotionele aspect speelt bij een scheiding niet alleen het pensioenvraagstuk, maar bijvoorbeeld ook de verdeling van de eigen woning, hypotheek, vermogen (spaar- en/of beleggingsgelden) en lijfrentes. Laat je daarom vooraf goed adviseren door een deskundige (op elk vakgebied) voordat het echtscheidingsconvenant definitief wordt opgesteld en getekend.

Niet alleen de AOW-leeftijd gaat omhoog, maar ook de pensioenleeftijd voor collectieve pensioenregelingen. Per 1 januari 2018 gaat deze van 67 naar 68 jaar. Dit heeft gevolgen voor werkgevers en werknemers.

Waarom stijgt de pensioenleeftijd naar 68?

We worden met z’n allen gemiddeld ouder. Hierdoor wordt het pensioen duurder: ouder worden betekent langer uitkeren en dat zorgt voor hogere kosten. Niet alleen voor het ouderdoms- maar ook voor het partner- en wezenpensioen.

Wat zijn de gevolgen voor de werkgevers?

Om de pensioenleeftijd in de regeling met de werknemers te verhogen moet je als werkgever instemming vragen aan werknemers en/of de ondernemingsraad/werknemersvertegenwoordiging. Ook al betreft dit een wijziging in de fiscale wet- en regelgeving. Als je als werkgever namelijk niets onderneemt, kan de huidige pensioenregeling (geldig tot 31.12.2017) vanaf 1 januari 2018 fiscaal bovenmatig zijn. Met alle gevolgen van dien.

Wat zijn de gevolgen voor de werknemers?

Het gat tussen de AOW-gerechtigde leeftijd en de pensioenrichtleeftijd wordt vergroot. Je moet als werknemer dus ook een jaar langer doorwerken. Eerder stoppen met werken kan nog steeds, maar dan wordt de pensioenuitkering gekort. Je ontvangt dan een lager pensioen dan wat je had kunnen opbouwen als de pensioenleeftijd ongewijzigd op 67 was blijven staan.

Conclusie

De wijziging van de pensioenleeftijd naar 68 heeft voor alle betrokkenen (grote) impact. Communicatie is zeer belangrijk. Zowel van de pensioenverzekeraar naar de werkgever als naar de werknemer/deelnemer, maar vooral tussen werkgevers en werknemers onderling. Het advies aan de werkgevers: wacht niet tot eind 2017, maar start er nu al mee! Zie je hier tegenop of heb je er gewoon geen zin in? Neem dan contact met ons op; nemen wij deze taak van je over.