In ons vorige blogartikel schreven wij al dat de rente (historisch) laag staat. Dit heeft niet alleen invloed op hypotheken maar ook op pensioenen. In tegenstelling tot hypotheken heeft de lage rentestand grote nadelige gevolgen voor je pensioen(opbouw). 

OUDERDOMSPENSIOEN

Eind- en middelloonregeling

Biedt je werkgever de eindloonregeling aan, dan is de hoogte van je pensioen gebaseerd op je laatstverdiende loon en de diensttijd. De middelloonregeling keert, vanaf het moment dat je met pensioen gaat, een bepaald percentage van je gemiddeld verdiende salaris uit.
De opgebouwde aanspraken (dus vóór pensionering) en uitkeringen zijn in beide gevallen gegarandeerd. Althans, dat werd verondersteld. Tot een aantal jaren geleden was je min of meer zeker van je pensioen(-aanspraken). Nu is dat anders. De uitkering kan lager zijn dan waar je dacht recht op te hebben. Maar ook de aanspraak kan tijdens de rit worden verlaagd.

De belangrijkste reden is de extreem lage rente. Pensioenfondsen mochten in het verleden rekenen met een vaste rente van 4%. Dat is al enige tijd niet meer het geval. Pensioenfondsen moeten nu (min of meer) rekenen met de huidige extreem lage rente. De rendementen op de beleggingen compenseren helaas de lage rentestand niet. Daardoor is de dekkingsgraad van veel pensioenfondsen onder de maat: de financiële positie is onvoldoende om alle pensioenen (en opgebouwde aanspraken in de toekomst) uit te betalen. Daarnaast leven we ook langer, dus moeten pensioenfondsen langer het ouderdomspensioen uitkeren dan verwacht. Regelgeving verplicht de fondsen de dekkingsgraad te verhogen. Dit kan door de pensioenen te korten, opbouwpercentage te verlagen en/of de premies te verhogen.

Ingeval je pensioenregeling is ondergebracht bij een verzekeraar, ligt de situatie net even anders. De werkgever heeft een contract met de verzekeraar. Hierin worden voor de afgesloten contractperiode afspraken gemaakt. Onder andere over de kosten van het ouderdomspensioen. Het tarief wordt bij aanvang bepaald en geldt voor de contractperiode. Rente speelt een belangrijke rol. Lopende contracten gaan vaak nog uit van ‘hoge’ rente. Op het moment dat het contract wordt herzien, zal de verzekeraar de huidige lage rente verdisconteren in het nieuwe tarief. De kosten voor de werkgever (de premie) zullen daardoor (flink) stijgen. Wie gaat dat betalen? De werkgever; dan is het probleem opgelost. Maar misschien wentelt hij een deel van de extra kosten af op de deelnemers aan de regeling. Of de regeling wordt versoberd of omgezet naar een beschikbare premieregeling al dan niet in combinatie met een beperktere bijdrage van de werkgever. Hoe het ook zij, de lage rente speelt ook hier een grote rol.

Beschikbare premieregeling

Bij een beschikbare premieregeling (BPR) is de premie de basis voor het pensioenkapitaal. Hiervan wordt op de pensioendatum pensioen gekocht. De hoogte en vorm van het pensioen staan bij de BPR niet van tevoren vast. Met de beschikbare premie wordt belegd tot aan de pensioendatum. De werknemer loopt het risico op de beleggingen.

Risico en rendement gaan hand in hand. Risicoloos beleggen kan alleen wanneer je geld ‘op rente zet’. Elke andere keuze is niet risicoloos. Dus als je risicomijdend bent, heb je last van de lage rente. Je geïnvesteerde premie levert vrijwel niets op. Voor een beetje opbrengst, zul je moeten beleggen.

Ook op pensioendatum is een lage rente ‘killing’. De hoogte van de uitkeringen wordt onder andere bepaald door het opgebouwde kapitaal én de rentestand op dat moment. Hoe lager de rente, des te lager de uitkeringen.

NABESTAANDENPENSIOEN

Een nabestaandenpensioen (NP) is vaak verzekerd op risicobasis. Wat betekent dat? Als een werknemer overlijdt komt er een kapitaal beschikbaar dat gebruikt moet worden om een NP van aan te kopen. De rentestand op dat moment is een belangrijke factor bij de bepaling van de hoogte van de uitkeringen. Ook hier geldt: hoe lager de rente, des te lager de uitkeringen.

Overigens – maar dat heeft niets met rente te maken – vervalt een NP dat op risicobasis is verzekerd bij uitdiensttreding. Je bouwt dus geen NP op. De voorziening bij overlijden zal daardoor lager zijn dan waar je misschien wel op rekent.

Tip: check je Uniform Pensioen Overzicht (UPO)

Jaarlijks word je geïnformeerd over je pensioen. Neem er eens de tijd voor je Uniform Pensioen Overzicht goed door te nemen. Kijk ook op www.mijnpensioenoverzicht.nl. Met je DigiD-code kun je hierop inloggen en zie je je opgebouwde pensioenen.